Tailandiako Paraung herrixkara joan naiz
bertako kulturari buruz informazioa lortzeko. bertan orain dela urte askotatik
bizi izan den agure bateri egin diot elkarrizketa.
-Eskerrik asko gaurko egunean
elkarrizketa hau onartzeagatik LevaJato.
-Niretzat ohore bat da nire herrixkari
buruz dakidana zuei kotatzea.
- Herrixka hau nahiko baztertuta dago
hirigunetik ezta ala?
- Bai, ChiangRai eta Chiang Mai herrixken
artean dagoen aldea pobre eta xume bat da. Bertan bizi garenok errefuxiatuak
gara, ez daukagu Tailandiako biztanleriak dituzten eskubideak, baztertutako
talde etniko bat gara, Karenniizenarekin ezagunak.
- Badaude herrixka gehiago baztertuak
direnak juridikoki?
-Bai noski, ingurune hontan herrixka
desberdin asko daude eta gehienak baztertuak dira.
-Nahiz eta baztertuta egon ezaguna da
herrixka hau; zer de la eta?
-Ezaguna da gure sineskera eta tradizio
desberdinengatik.
- “Emakume Jirafa” edo Paraung izeneko
herrixka txiki hontan bizi zara, zer dela eta du izen ezaugarritsu hori?
- Emakumeek urrezko kilo askotako
lepokoak eramaten dituzte lepoan.Tradizioak dio, ilargi beteko Asteazken batean
jaiotako emakumeak ohorea duela lepoko horiek jartzeko edertasun sinbolo
bezala. Tradizio horretatik datorkio herriari izen hori. Geroz eta lepoko
gehiago izan familia garrantzitsuagoa denaren seinale da.
- Zure familiako inor ohore hori izan du
noizbait?
- Bai familia handikoa izan naiz nik,
neba-arreba asko izan gara iloba asko ere eduki ditut, hori dela eta nire
familiako hirubat emakumek ohore hori eduki duten nire amak barne. Baina
familian inoiz ez dugu aberastasun handirik izan, familia oso sinple eta xumea
izan dut nik.
- Badaude zuren bezalako beste
herrixkarik inguruan, haien tradizioa dutena eta baztertuak direnak?
- Bai noski, milaka tribu baino gehiago
daude inguruan horietatik hainbat ezezagunak direnak, asko desagertuak izan
direnak eta desagertzeko zorian dauden beste hainbeste.
-Turistarik etortzen ba alda hemendik?
- Ez askorik baina bai, badago kale
printzipal bat, turistentzat egina. Denda txikiz betea bertako herritarrok
egiten dituguzen eskulanekin hornitua, turistak dirurenbat bertan gastatu
dezaten.
- Nondik ateratzen da bizimodua horrelako
herrixka pobre batean?
-
Nekazaritzatik bizi gara, animaliak ditugu inguruan, behiak, oiloak,
txerriak... aiekin pasatzen digu bizimodua. Badugu merkatu txikiak non gure
produktuak sal eta eros ditzakegu.
-Merkatuan abereetatik ateratzen duzuen
produktuak baino ez dituzue saltzen?
- Merkatu desberdinak ditugu esaterako
lehen aipatutako turistentzak eginiko dendatxo txiki horietan tela desberdin
eta koloretsuz eginiko poltsa eta lepoko, pultzera desberdinak saltzen dira.
- Inguruko herrixkak ere sistema bera
dute, nekazariak dira?
-Bai gehiengoak nekazariak dira, baina
badaude beste zerbaitera dedikatzen direnak ere adibidez; Palaung izeko
herrixkan te kultiboetatik bizitzen dira.
-
Oso esanguratzuak dira arabiltzen dituzuezen jantziak, jatziek zerbait
adierzten dute?
- Bai guretzako oso garrantzitsuak dira,
herrixka bakoitzean janzkera desberdin bat dauka.
- Zein da zuk ikusi duzun janzkerarik
esaugarritsuena?
- Oso desberdinak dira denak baina ni
beti fijatu izan naiz "aknà"-ko lurraldeko emakumeak duten jasteko
eran.
- Emakumeak soineko handi eta luzerekin
estalita eramaten dute gorputz, soineko horiek triangelu formaz josita daude,
kolore biziko telak erabiltzen dituzte, soineko osoa urrezko txanponez, lumez,
txirla, itsas karakolez eta bitxiz
beterik dutela.
Gaurkoz horrela utziko dugu elkarrizketa,
eskerrikasko emandako
informazio guzti honengatik. Asko gustatu
zaigu zure herrixkako bizimoduari buruz gehiago jakitea.
